روش سطح مقطع لوله
توجه: فرمول محاسبه دبی یا شدت جریان در لوله به شرطی در عمل صحیح است که لوله پر باشد.
به زبان ساده فرمول محاسبه دبی در لوله، مساحت ضربدر سرعت است. واحد مساحت متر مربع است و سرعت هم بر حسب متر بر ثانیه است.
نکاتی در رابطه با سرعت حرکت آب در لوله:
- برای آبی که املاح بالا دارد و امکان رسوب در لوله ها بالاست باید سرعت آب بالا باشد که شیرها و اتصالات دچار رسوب گرفتگی نشوند. همچنین سرعت پایین آب باعث ایجاد حباب در لوله میشود.
- سرعت بالای آب در لوله ها موجب آسیب به اتصالات و شیرآلات میشود
- سرعت مناسب در شبکه های توزیع و خطوط انتقال آب 3 متر بر ثانیه است
- سرعت مناسب در لوله کشی های آبیاری تحت فشار (بارانی - قطره ای) 2 متر بر ثانیه باید باشد
- سرعت در خطوط فرعی (آبیاری - ساختمانی) 1 متر بر ثانیه باید باشد
ستون اول قطر لوله را نشان میدهد که در این جدول از ۱/۲ اینچ تا ۲۴ اینچ لیست شده. ستون دوم جدول سرعت استاندارد حرکت آب در این لوله ها را نشان میدهد.
| دبی نرمال و کاربرد لوله در شبکه |
|---|
| سایز لوله (اینچ) | سرعت (متر بر ثانیه) | فشار (بار) | دبی لوله (لیتر در ساعت) | تعداد انشعابات |
|---|
| 0.5″ |
0.0625 |
1 |
29 |
7 |
|
| 1″ |
0.125 |
1 |
228 |
57 |
|
| 1.25″ |
0.15625 |
1 |
445 |
111 |
|
| 1.5″ |
0.1875 |
1 |
770 |
193 |
|
| 2″ |
0.25 |
1 |
1,824 |
456 |
|
| 2.5″ |
0.3125 |
2 |
3,563 |
891 |
|
| 3″ |
0.375 |
2 |
6,156 |
1,539 |
|
| 4″ |
0.5 |
2 |
14,593 |
3,648 |
|
| 6″ |
0.75 |
3 |
49,252 |
12,313 |
|
| 8″ |
1 |
4 |
116,745 |
29,186 |
|
| 10″ |
1.25 |
5 |
228,018 |
57,005 |
|
| 12″ |
1.5 |
6 |
394,016 |
98,504 |
|
| 16″ |
2 |
8 |
933,963 |
233,491 |
|
| 18″ |
2.25 |
9 |
1,329,803 |
332,451 |
|
| 20″ |
2.5 |
10 |
1,824,147 |
456,037 |
|
| 24″ |
3 |
12 |
3,152,126 |
788,032 |
|
ستون فشار در رواقع حالت پیشنهادیست. یعنی اینکه بهتر است در شزایط انتقال مسطح، خط لوله حد اقل فشاری که بتواند تحمل کند این مقدار باشد.
و در ستون بعد یعنی دبی لوله ها میتوان مقدار دبی که با سرعت ذکر شده از این سایز لوله انتظار داشت را به ما نشان میدهد.
در ستون آخر جدول تعداد انشعاب هایی که میتوان از این لوله گرفت را مشخص کرده. مثلا از یک لوله ۱/۲ اینچ میتوان برای ۷ درخت انشعاب گرفت.
طبق اطلاعات جدول فوق از یک لوله دو اینچ یا ۶۳ میلیمتر پلی اتیلن میتوانید برای باغی که در آن ۴۵۰ نهال باشد استفاده کنید.
روش گونیا
این روش برای محاسبه آبدهی لوله چاه و دبی لوله های آبیاری مناسب است
برای این کار باید یک گونیا به طول یک و نیم متر و ارتفاع 33 سانتیمتر داشته باشید یا بسازید. طبق شکل دسته بلند آن را در امتداد لوله قرار دهید.
و گونیا را آنقدر به عقب و جلو حرکت دهید تا دسته کوچکتر 33 سانتی آن با سطح ریزش لوله مماس شود.
فاصله سر لوله تا دسته کوچک تر همان طول افقی هست که در فرم زیر باید استفاده کنید.
در این روش لوله باید پر باشد.
روش ارتفاع فواره
محاسبه دبی آب از روی ارتفاع پاشش آب
این روش مناسب برای لوله های عمودی است که آب در آنر و به بالا فواره میزند.